BLACK FRIDAY: NOT IN VAIN

Author
Irene van Kemenade
Location
Woensdrecht
Theme
Battle 1944
The Battle of the Schelde was a large military operation in northern Belgium and south-west Netherlands. The operation was started by the Canadian 1st Army Division (including Polish and British units) on 1 October 1944 and continued until 8 November of that year. The most important aim was to liberate the River Schelde so that the allied supply ships could access Antwerp harbour. The harbour itself fell into allied hands on 4 September and was virtually undamaged. But it was unusable for as long as the Germans had control of the Schelde. When on the initiative of the British Field Marshall Montgomery, attention was shifted to Operation Market Garden, it gave Hitler’s generals time to fortify the Zeeland islands and the banks of the Schelde estuary.

After the failure of Market Garden at the end of September, the liberation of the south-west Netherlands took on the highest priority. Access routes to Zeeland and the mouth of the Schelde were of crucial importance, both for the Germans and the Allies. The Brabant village of Woensdrecht formed the entrance to Zeeland and suffered badly during Operation Black Angus.

The Black Watch of Canada, with soldier John Dubetz among its ranks was commissioned on 13 October 1944 to capture the dike along the railway track from Bergen op Zoom to Vlissingen. John took charge of the battle scene but could not come up with a strategy. The open field that his battalion would have to cross was strewn with mines and booby traps. He could see the German troops waiting on the other side of the field. They had entrenched themselves alongside the railway line and in the woods higher up near Lindonk. The inaccessibility of the open terrain and the route beside the dike meant the Canadians were easy prey, and the attack ended in a great drama. Dubetz, who was in the first ranks was soon shot in the arm. “I said to myself, get away from here, John. I stood up, my injured arm weighed a ton. I staggered back”. Encouraged by the soldiers in his regiment (“Come on! Get away there”) John survived the rain of bullets. He was one of 38 wounded. At the end of a day in which no ground was gained, allied casualties amounted to 58. Just one person was wounded on the German side. This day is known in Canadian history as Black Friday. The battle reduced Woensdrecht to rubble. No house remained intact. The village was finally liberated on 23 October 1944.

After five weeks of difficult struggles, exhausting battles and numerous victims, the Battle of the Schelde was won by the Canadian 1st Army Division. After clearing more than 250 mines, Antwerp harbour was finally opened for allied shipping three weeks later. Although the Battle of the Schelde is not particularly well known, it was essential for supplying the allied forces so that the battle in Western Europe could continue and a contribution could be made towards the final victory over Nazi Germany. The many sacrifices that the Black Watch of Canada made, among others, were not in vain.

 

PHOTO
Soldiers walk through the Antwerpsestraatweg in Hoogerheide – it rains for three weeks continuously.

More stories by this theme

PARTNERS

BLACK FRIDAY: NOT IN VAIN

Schrijver
Irene van Kemenade
Locatie
Woensdrecht
Thema
Strijd 1944
De Slag om de Schelde was een grote militaire operatie in het noorden van België en het zuidwesten van Nederland. De operatie werd op 1 oktober 1944 door het Canadese 1e Leger (inclusief Poolse en Britse eenheden) in gang gezet en duurde tot 8 november van dat jaar. Het belangrijkste doel was het vrijmaken van de Schelde, zodat de geallieerde bevoorradingsschepen toegang kregen tot de haven van Antwerpen. De haven zelf was op 4 september vrijwel ongeschonden in geallieerde handen gevallen. Ze was echter onbruikbaar zolang de Duitsers heer en meester waren over de Schelde. Als op initiatief van de Britse veldmaarschalk Montgomery de aandacht ook nog wordt verlegd naar Operatie Market Garden, geeft dat Hitlers generaals de tijd om de Zeeuwse eilanden en de Schelde-oevers als fort te behouden.

Na het echec van Market Garden, eind september, krijgt de bevrijding van Zuidwest-Nederland de hoogste prioriteit. De toegangswegen tot Zeeland en de Scheldemonding zijn voor zowel de Duitsers als de geallieerden van cruciaal belang. Het Brabantse dorp Woensdrecht vormt de toegangspoort tot Zeeland en krijgt het zwaar te verduren tijdens Operatie Black Angus.

The Black Watch of Canada, met soldaat John Dubetz binnen haar gelederen, krijgt op 13 oktober 1944 de opdracht de spoordijk van de lijn van Bergen op Zoom naar Vlissingen in te nemen. John heeft het strijdtoneel overzien, en heeft er een hard hoofd in. Het ondergelopen open veld dat zijn bataljon moet doorkruisen is bezaaid met mijnen en boobytraps. Aan de overkant van het veld ziet hij de Duitse troepen liggen. Zij hebben zich ingegraven langs de spoorlijn en in de hoger gelegen bossen bij Lindonk. Het moeilijk begaanbare, open terrein en de route langs het dijkje maakt de Canadezen tot een gemakkelijke prooi en de aanval loopt dan ook uit op een groot drama. Dubetz, in de voorste ge­lederen, wordt al snel in zijn arm geschoten. “Ik zei tegen mezelf: wegwezen hier, John. Ik stond op, mijn gewonde arm woog een ton. Ik strompelde terug”. Onder aanmoediging van soldaten van zijn regiment (“Come on! Get away there”) overleeft John de kogelregen. Hij is een van de in totaal 38 gewonden. Aan het eind van de dag, waarop geen enkele terreinwinst wordt geboekt, worden 58 gesneuvelden aan geallieerde zijde geteld. Aan Duitse zijde valt slechts één gewonde. In de Canadese geschiedenis staat deze dag te boek als Black Friday. De strijd verandert Woensdrecht in een puinhoop. Geen huis blijft ongeschonden. Uiteindelijk wordt het dorp pas op 23 oktober 1944 bevrijd.

Na vijf weken moeizame strijd, uitputtende veldslagen en vele slachtoffers werd door het Canadese 1e Leger de Slag om de Schelde gewonnen. Na ruiming van meer dan 250 mijnen werd drie weken later eindelijk de haven van Antwerpen geopend voor de geallieerde scheepvaart. Hoewel deze Slag om de Schelde niet erg bekend is, was hij essentieel om de geallieerde legers van voorraden te voorzien waarmee de strijd in West-Europa kon worden voortgezet en een bijdrage kon worden geleverd aan de eindoverwinning op nazi-Duitsland . De grote offers die onder andere de Black Watch of Canada heeft gebracht zijn niet voor niets geweest.

 

Historisch kader Slag om de Schelde

De Slag om de Schelde was een grote militaire operatie in het noorden van België en het zuidwesten van Nederland. Canadese, Poolse en Britse troepen kregen de opdracht de Schelde vrij te maken van Duitse versterkingen. Op die manier zouden geallieerde schepen de haven van Antwerpen kunnen bereiken. De Slag om de Schelde startte op 1 oktober en duurde tot 8 november 1944. De slag duurde zo lang omdat de Britse generaal Montgomery in september prioriteit had gegeven aan Operatie Market Garden. Het Duitse leger had daardoor de tijd om de Zeeuwse eilanden en de Schelde-oevers in een fort te veranderen.

Lees hier meer over de Slag om de Schelde: https://www.tweedewereldoorlog.nl/kennis/themas/wereldwijde-schaal-conflict/bevrijding/bevrijding-nederland/slag-om-de-schelde/

FOTO
Soldaten lopen door de Antwerpsestraatweg in Hoogerheide – het regent drie weken onophoudelijk.

Bekijk nog meer verhalen in dit thema

SAMENWERKENDE PARTNERS