NOODWONING VILLA V-1

Schrijver
Birgit Barten
Locatie
Lith – Villa V1
Thema
Vrijheid

Begin 1945 is Brabant al grotendeels bevrijd maar nog niet veilig. Over heel Brabant vliegen er nog geregeld V-1 vliegtuigbommen van bezet gebied naar strategische doelen van de geallieerden, zoals de haven van Antwerpen. V-1’s haalden echter lang niet altijd hun doel.

Lambertus Huismans, geboren in 1888, schoolhoofd in Lith, is erg actief in het Brabantse dorp. Naast schoolhoofd is hij organist en zingt hij in het kerkkoor. Ook is hij een enthousiaste imker, geeft landbouwles, is lid van de Boerenbond én directeur van de Boerenleenbank. De familie Huismans woont in een onderwijzerswoning, deze woning is een verlengde van de Openbare Teekenschool. De hervormde kerk, de jongensschool en de woning van meester Huismans staan met hun voorkant naar elkaar gericht. Tussen deze gebouwen ligt een speelplaats met uitzicht op de Maas en de uiterwaarden. Meester Huismans kon ’s avonds na zijn activiteiten genieten van een mooi uitzicht vanuit zijn huis. Deze ge­bouwen samen vormen een idyllisch stukje van Lith. De kleinzoon van Lambertus Huismans vertelt dat zijn opa zich tijdens de oorlog vooral zorgen maakte over anderen. Met name over zijn kinderen. Dochter Riek was actief bij de knokploeg in Lith en oudste zoon Martien verspreidde illegale bladen.

Op 14 januari 1945 zit hij samen met de commandant van de Canadese tankeenheid, die bij de familie was ingekwartierd, aan de administratie van de Nationale Hulp Actie Rode Kruis. Dan komt midden in het hart van Lith de vliegende Duitse bom terecht. Lambertus Huismans en zijn vrouw, oudste dochter Leen en zoon Martien raken zwaargewond en moeten naar ziekenhuizen in de omgeving. Ook de commandant raakt licht gewond. De hervormde kerk, scholen, verdere bebouwing en het huis van het gezin Huismans zijn compleet vernield. Gelukkig vindt het schoolhoofd enige tijd later onderdak in een voormalige synagoge en worden de kinderen verspreid ondergebracht. Het puinruimen kan beginnen.

Het puin wordt niet veel later weggeruimd en er komen noodwoningen voor de mensen die nu geen huis meer hadden. De noodwoning van de Huismansen wordt door een neefje van Lambertus treffend voorzien van een bordje: ‘Villa V-1’.

Huismanspark

Het schoolhoofd ging na de oorlog door met zijn werk, maar het V1-drama heeft hem wel een trauma opgeleverd zo vertelde zijn jongste zoon later. Vlakbij de nieuwe protestantse kerk en bejaardenwoningen is een park aangelegd ter ere van Lambertus Huismans: Het Huismanspark.