GEORGE EN URSULA

Locatie
Vught
Schrijver
Moniek Hover & Juriaan van Waalwijk

Naarmate de oorlog vorderde nam de Jodenvervolging in Europa steeds ernstiger vormen aan. Op diverse plaatsen in Europa werden concentratiekampen gebouwd. Zo ook in Noord-Brabant. In Vught werd een SS-concentratiekamp gebouwd waar onder anderen zo’n 12000 Joden werden opgesloten: mannen, vrouwen en kinderen.

George en Ursula Levy werden geboren in Duitsland als kinderen van Joodse ouders. Vader Max werd tijdens de Kristal­lnacht gevangen genomen. Hij overleed begin 1939, kort na zijn vrijlating. Moeder Lucia bleef alleen achter met haar twee jonge kinderen.

In april 1939 zet Lucia George en Ursula – dan 9 en 4 jaar oud – op de trein naar Nederland in de hoop dat ze daar veilig zullen zijn voor de groeiende Jodenhaat in Duitsland. Jozef van Mackelenbergh uit Den Bosch zorgt ervoor dat de kinderen door de nonnen worden opgevangen in het koloniehuis bij het St. Jacobusklooster in Eersel.

De nonnen zorgen goed voor de kinderen maar kunnen niet voorkomen dat George en Ursula in april 1943 in Kamp Vught terecht komen. De twee kinderen zijn zonder ouders in het kamp en dus wordt medegevangene Flo als kinderverzorgster aan hen toegewezen. Het leven in het kamp is erg zwaar, zeker voor jonge kinderen. Er is nauwelijks iets te eten en veel kinderen zijn ziek. George bekommert zich zo goed en zo kwaad als het kan om zijn kleine zusje. Jozef van Mackelenbergh zoekt de kinderen af en toe op.

In juni 1943 besluiten de nazi’s dat alle Joodse kinderen van onder de 16 uit het kamp gedeporteerd moeten worden. Ze doen alsof de kinderen naar een speciaal kinderkamp zullen gaan. In werkelijkheid zullen de kinderen via Westerbork naar vernietigingskampen worden vervoerd. Van Mackelenbergh maakt de kampcommandant wijs dat George en Ursula een katholieke vader hebben in Amerika. Hij weet hen zo te behoeden voor het kindertransport dat uiteindelijk aan 1269 Joodse kinderen het leven kost. Het gevaar is echter nog niet geweken voor George en Ursula.

Als later ook Flo op transport dreigt te worden gezet, schreeuwt zij: “Ik moet voor de Levy-kinderen zorgen! Ze hebben mij nodig!” Een SS’er keert zich om naar George en vraagt hem of zij haar werkelijk nodig hebben. George heeft niet veel tijd om na te denken: zegt hij ja, dan is er een kleine kans dat Flo mag blijven maar tevens een kans dat hij en Ursula mee moeten op transport. Zegt hij nee, dan wordt Flo zeker gedeporteerd maar dan zijn hij en Ursula misschien weer veilig. Voor zolang het duurt. George zegt: “Nee. Ik heb haar niet nodig.”

Als 13-jarig jongetje heeft George een onmenselijke beslissing moeten nemen over leven of dood. Deze beslissing zal hem altijd blijven achtervolgen. “It bothered me very very much for many many years. I used to have nightmares over that.”

Uiteindelijk werden George en Ursula toch gedeporteerd, via Westerbork naar Bergen Belsen. Wonder boven wonder overleefden zij samen de oorlog en na een barre tocht keerden zij terug het klooster in Eersel. Hier hoorden ze dat hun moeder in een concentratiekamp was omgekomen. In 1947 emigreerden George en Ursula naar hun oom en tante in Amerika.

George en Ursula hebben hun gruwelijke belevenissen opgeschreven en verteld. Ze denken echter ook met veel dankbaarheid terug aan de korte periode met hun liefdevolle ouders. In 1997 zei Ursula daarover: “We had wonderful parents. I had 4 years of their nurturing, love and caring. I believe that those early beginnings helped us through the rest of our lives.”

Historisch kader Kindertransport
In het concentratiekamp Vught, niet ver ten zuiden van Den Bosch, zaten in het voorjaar van 1943 ongeveer 1800 kinderen gevangen. De meeste van hen waren Joods. De omstandigheden in het kamp waren slecht, waardoor veel kinderen overleden. De kampleiding besloot drastische maatregelen te nemen: alle Joodse kinderen moesten weg uit kamp Vught. Op 6 en 7 juni werden ongeveer 3000 kinderen en ouders op de trein gezet. Via kamp Westerbork kwamen ze bijna allemaal terecht in het vernietigingskamp Sobibor, waar ze werden vergast.

Lees hier meer over de kindertransporten vanuit Kamp Vught: https://www.nmkampvught.nl/herdenking-kindertransporten-juni-1943/

FOTO
George en Ursula Levy
Beeld: researchgate

Bekijk nog meer verhalen in dit thema

SAMENWERKENDE PARTNERS

GEORGE AND URSULA

Location
Vught
Authors
Moniek Hover & Juriaan van Waalwijk

As the war progressed, Jewish persecution in Europe was increasing at a frightening rate. Concentration camps were built in various places in Europe, including in North Brabant. An SS concentration camp was established at Vught in which about 12,000 Jews; men, women and children, were imprisoned.

George and Ursula Levy were born in Germany to Jewish parents. Father Max was imprisoned during the Kristallnacht (Night of Broken Glass), and died at the beginning of 1939, shortly after he was freed. Mother Lucia was then on her own with two young children.

In April 1939 Lucia put George and Ursula – then aged 9 and 4 – on the train to the Netherlands in the hope that they would be safe there from the growing hatred of Jews in Germany. Jozef van Mackelenbergh from ’s-Hertogenbosch arranged for the children to be taken in by the nuns in the boarding house at the St. Jacobus Convent in Eersel.

The nuns looked after the children well but could not prevent George and Ursula from being taken to Camp Vught in April 1943. The two children were in the camp without their parents, so fellow prisoner Flo was assigned as their nanny. Camp life was very hard, especially for young children; there was very little to eat and many children became sick. George took care of his little sister as well as he could.  Jozef van Mackelenbergh visited the children occasionally.

In June 1943 the Nazis decided that all Jewish children under 16 would be deported from the camp. They made it look as though the children were being taken to a special children’s camp. In reality the children would be transported via Westerbork to extermination camps. Van Mackelenbergh explained to the camp commander that George and Ursula had a catholic father in America. In this way, he managed  to protect them from the Kindertransport that 1269 Jewish children would eventually pay for with their lives. However the danger was not yet over for George and Ursula.

When later on Flo was also threatened with transportation, she screamed: ‘I have to look after the Levy children! They need me!’ An SS officer turned to George and asked him if they really needed her. George didn’t have much time to think: if he said yes, there was a small chance that Flo would be allowed to stay, but also a chance that he and Ursula would have to go with the transport. If he said no, Flo would definitely be deported but then maybe he and Ursula would be safe, at least for the time being. George said, ‘No, I don’t need her.’

For a boy of only 13, George had to make an inhumane decision about life or death. This decision continued to haunt him. ‘It bothered me very, very much for many, many years. I used to have nightmares about that.’

 

Eventually George and Ursula were also deported, via Westerbork to Bergen Belsen. Miraculously they survived the war together and after a gruelling journey they returned to the convent in Eersel, where they heard that their mother had died in a concentration camp. In 1947 George and Ursula emigrated to live with their aunt and uncle in America.

George and Ursula have talked and written about their horrendous experiences. They think back with gratitude to that short period with their loving parents. In 1997 Ursula commented on it: ‘We had wonderful parents. I had 4 years of their nurturing, love and caring. I believe that those early beginnings helped us through the rest of our lives.’

PHOTO
George and Ursula Levy
Image: researchgate

More stories by this theme

PARTNERS