HIER VERREES MIJN PHOENIX UIT ZIJN AS

Schrijver
Tjeu Cornet
Locatie
Eerde/Veghel
Thema
Strijd 1944
De Tweede Wereldoorlog barstte van bruut geweld en bloedvergieten. Heel af en toe was er een sprankje hoop op vrede en geluk. Liefde hield mensen op de been. Ook de liefde tussen Elaine Smith en haar parachutist Carman Ladner was veelbelovend. Ze ontmoetten elkaar eind jaren ’30 in Augusta (Maine, VS). Elkaars gedroomde liefde. Samen mijmerend over de toekomst, hun eigen bloemenwinkel. Elke dag een bloem voor haar…

De idylle wordt op 7 december 1941 wreed verstoord. Op die dag vallen de Japanners Pearl Harbour aan. In een zee van bommen en vuur laten ruim 2.400 Amerikanen het leven. Bijna 1.300 raken gewond. Elaine weet meteen wat Carman denkt: hij gaat paratrooper worden. Dat is een nieuwe tak van sport, spannend en stoer, maar ook heel gevaarlijk. Daarom betaalt het ook goed, en geld kunnen Elaine en Carman goed gebruiken. In 1944 is Carman er klaar voor.

Spijt

Elaine verstijft als hij aankondigt naar New York te gaan en vandaar op missie naar Engeland. Zij wil hem tegenhouden. ‘Je hebt me zelf verteld hoe klein je kansen zijn,’ snikt ze. Dan wordt ze boos, maakt ruzie. Maar Carman gaat. Elaine krijgt zo’n vreselijke spijt. Wat heb ik gedaan? En wat als ik hem nooit meer terugzie? Ze reist naar New York. Wanhopig rent ze door de stad, en ze vindt hem. Vlak voor vertrek naar Engeland sluit ze hem in haar armen.

Ze krijgt veel brieven. Daarom weet ze dat meer dan duizend vliegtuigen vanuit Engeland zijn opgestegen voor Operatie Market Garden. En dat Carman met zijn 501 Parachute Infantery Regiment is geland in Eerde, een gehuchtje ergens in Nederland. Daar helpt hij een paar bruggen te veroveren. Brief na brief krijgt ze. Tot er opeens een van haarzelf terugkomt. Op de envelop staat onder de handtekening van de commandant een rood omrande stempel: overleden, 24 september 1944.

Munitie

Ruim zestig jaar later, in 2006, is Elaine Smith voor het eerst in Eerde. Daar hoort ze van bewoners wat er is gebeurd. In opdracht heeft Carman samen met enkele kameraden een vrachtwagen vol munitie gehaald en het dorp ingereden. Hij weet niet dat hij in het vizier is van een Duitse tank. Terwijl hij even later bovenop de wagen staat om de munitie af te werpen, lost de tank een schot. Een voltreffer. Alles vliegt met een luide knal de lucht in. Zes man zijn op slag dood. Van Carman is helemaal niets meer over. Hij krijgt nooit een graf.

Elaine is ontredderd. ‘Maar ik ben ook blij dat Carman de dood niet in de ogen heeft hoeven zien.’ Ze heeft bloemen bij zich. Op de plek waar Carman sneuvelde ziet zij kinderen spelen. Haar verdriet maakt nu plaats voor dankbaarheid. ‘Voor jullie heeft hij het gedaan. Daar ben ik zo blij om.’ Ze vraagt hen ieder een bloem aan te nemen. Zelf houdt ze de laatste, een roos. ‘Die is voor thuis, voor bij de foto van Carman.’ In Eerde begint voor Elaine, 42 jaar na dato, een nieuw hoofdstuk. ‘Hier is mijn “phoenix” uit zijn as herrezen.’

Elaine Smith bezocht Eerde daarna nog enkele malen tijdens de jaarlijkse herdenking van de bevrijding. Kwetsbaar en op hoge leeftijd sprak zij indrukwekkend de mensen toe. Elaine overleed in 2011. Haar verloofde Carman liet enkel zijn naam achter in Margraten, in The Wall of the Missing. Het liefdespaar wordt tot in lengte van jaren geëerd in het Geronimo museum in de Eerdse Molen.

 

Historisch kader Oorlogsmonumenten
Al tijdens de oorlog werden er oorlogsmonumenten opgericht om oorlogsslachtoffers te herdenken. Sommige monumenten van voor de oorlog kregen pas na de oorlog een herdenkingsfunctie. De meeste oorlogsmonumenten zijn in de periode vlak na de oorlog onthuld. Bij veel monumenten wordt er ieder jaar een herdenking gehouden, om stil te staan bij de oorlogsslachtoffers. In Nederland waren er in 2016 3.802 oorlogsmonumenten, daarvan stonden er 465 in de provincie Noord-Brabant.

Lees hier meer over de oorlogsmonumenten: https://www.4en5mei.nl/oorlogsmonumenten

Bronnen:

Historisch kader Oorlogsbegraafplaatsen
In Nederland en Noord-Brabant ligt een groot aantal oorlogsgraven. Deze liggen vaak op speciale oorlogsbegraafplaatsen. Naast Nederlandse slachtoffers liggen hier ook gesneuvelde militairen uit de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Canada, Frankrijk, Polen en Duitsland. In Noord-Brabant zijn er in verschillende steden oorlogsbegraafplaatsen, zoals in Overloon, Bergen op Zoom en Breda. In deze laatste plaats liggen 163 Poolse soldaten die sneuvelden tijdens de bevrijding van West-Europa.

Lees hier meer over de oorlogsbegraafplaatsen: https://www.tweedewereldoorlog.nl/gedenkplekken/oorlogsbegraafplaatsen/

Bronnen:

FOTO
Elaine Smith ontmoet tijdens de herdenking van haar verloofde Carman Ladner een aantal Brabantse kinderen.
(Afbeelding: Janssen – Museum Eerdse Molen, 2006)

SAMENWERKENDE PARTNERS

THIS IS WHERE MY PHOENIX ROSE FROM THE ASHES

Author
Tjeu Cornet
Location
Eerde/Veghel
Theme
Battle 1944

The Second World War erupted with brutal force and bloodshed. Every now and again there was a glimmer of hope for peace and happiness. Love kept people going. The love between Elaine Smith and her paratrooper Carman Ladner was also promising. They met at the end of the 1930s in Augusta (Maine) in the US. They both dreamed of love. Together they contemplated their future, their own flower shop. A flower for her every day…

This idyllic situation came to an end on 7 December 1941, the day the Japanese attacked Pearl Harbour. 2400 Americans lost their lives in a deluge of bombs and fire and almost 1300 were injured. Elaine knew immediately what Carman was thinking: he would become a paratrooper. That was a new type of sport; exciting and tough, but also dangerous. But it also paid well and Elaine and Carman could put that money to good use. By 1944 Carman was ready for it.

Regret

Elaine was tense when he announced he was going to New York and then further on a mission to England. She wanted to stop him. ‘You told me yourself how slim your chances are’, she sobbed. Then she became angry and argued, but Carman left. Elaine had such terrible regret. What have I done? And what if I never see him again? She travelled to New York and ran through the streets in despair until she found him. He  took her in his arms just before he sailed to England.

She received many letters. That’s how she knew that more than a thousand aircraft had taken off from England for Operation Market Garden. And that Carman and his 501 Parachute Infantry Regiment had landed in Eerde, a small village somewhere in the Netherlands, where he helped to capture a couple of bridges. She received one letter after another until suddenly one of hers was returned. There was a Commander’s signature on the envelope and a red circled stamp: killed, 24 September 1944.

Ammunition

More than sixty years later, in 2006, Elaine Smith visited Eerde for the first time. She heard what had happened from the locals. Carman and some comrades were commissioned to load a truck with ammunition and drive it  into the village. He did not know that a German tank had him in its sights. While he was standing on the top of the truck unloading the ammunition the tank fired a shot. It was a direct hit. Everything burst into the air with a loud explosion. Six men were killed on the spot. There was nothing left of Carman, he was never given a burial.

Elaine was distressed. ‘But I am pleased that Carman did not have to stare death in the face.’ She had some flowers with her. She saw some children playing on the spot where Carman was killed. Her sorrow gave way to gratitude. ‘He did this for you. I’m so happy about that.’ She asked each one of them to take a flower. She held the last flower, a rose. ‘This is for back home next to Carman’s photo.’ A new chapter had started in Eerde 42 years later for Elaine. ‘My phoenix has risen from the ashes.’

Elaine Smith visited Eerde many times during the annual commemoration of the liberation. Vulnerable and ageing, she made an impressive speech to the people. Her beloved Carman left only his name in Margraten in The Wall of the Missing. The couple will be remembered for many years in the Geronimo Museum in Eerde Molen

PHOTO
Elaine Smith meets a number of Brabant children during the commemoration of her fiancé Carman Ladner.
(Image: Janssen – Museum Eerdse Molen, 2006)

PARTNERS