YOU’LL BE YOUR OWN DEMISE

Authors
Arnoud-Jan Bijsterveld, in collaboration with the Camp Vught National Monument, Frank van Doorn & Jasper van der Schoot
Location
Hertheuvelsehoef 6, Eersel
Theme
Resistance

In the summer of 1944, unmarried brothers Janus (60), Jan (58) and Driek Hoeks (54) lived together at Hertheuvelsehoef, a farm on the border between Eersel and Bergeijk. The farm was owned by the Postel Abbey. Janus arranged the field work and dealt with all the trading. Jan did the housework and Driek, the youngest, was the carpenter. After May 1940, they lived in relative ease on their remote farm, never wanting for food.

That is until the spring of 1944. One evening, a priest from Postel Abbey paid a visit to the Hoeks brothers.

He came to ask for a shelter for his brother and the brother of another priest. Of the two young men, one had been working with the resistance, the other didn’t want to work in Germany. Although the three brothers were initially hesitant, in the end, they agreed. Despite the danger, they believed that the abbey, and therefore the young men, deserved their help.

They set up a hiding place in the barn, and for months, things went just fine. The men in hiding cooked their own meals and could often be seen outside around the farm. Piet van Woerkum, who worked with the local resistance, arranged all the food coupons. One of their fiancées visited the Hertheuvelsehoef several times. The first time, Jan Hoeks picked her up at the bus stop.

On 6 July 1944, she was arrested by the Sicherheitsdienst (Security Services) in Nijmegen, probably because they were looking for the resistance fighter. Her father then immediately travelled to Eersel to warn Piet van Woerkum, which allowed the men in hiding to escape to another place straight away. Van Woerkum told the Hoeks brothers that they too were in danger, but they didn’t take it too seriously. And in any case, they couldn’t just leave the farm behind.

They erased all traces of the men who had been in hiding.

The next day, around 12:30 in the afternoon, a car pulled up to the farm. Six armed Germans got out, along with the arrested fiancée. Janus and Jan had just laid down for their afternoon nap and Driek was reading the newspaper in the kitchen. But they were quickly rounded up and when asked about the people in hiding they denied any involvement, even when a shown a picture of one of the men they helped. Through tears, the fiancée confessed that this farm was the hiding place and pointed to Jan as the person who picked her up at the bus stop. The brothers continued to deny any involvement. First Janus and later Jan were taken into the front room and beaten, as Driek listened, deathly pale and powerless. All brothers stayed silent, confessing to nothing.

 

After a short debate, the Germans dragged Janus and Jan to the car, while Driek was kept at gunpoint. He remarked dryly, “You’ll be your own demise.” He stayed behind on the farm, alone. That evening, he and his sister, Digna Sijmens-Hoekks, visited Janus and Jan at the military barracks. They were bloodied and swollen after being beaten with clubs.

The guard on duty, who had known the brothers for years, gave them the opportunity to escape twice, but they refused out of fear of reprisals against the family.

A bribe of 100 pre-war cigars was no use, either. In the end, Jan and Jan were taken to Camp Vught, where the two brothers were executed at nine in the evening on 11 August 1944.

In November 1944, their sister collected her brothers’ belongings in Vught: an old, worn jacket, a pair of trousers, and a watch. Driek remained behind, defeated, for another year on the farm. He sowed the fields one more time, but never reaped the harvest. He left the farm a broken man. Driek died at the age of 80 in 1970. He carried a picture of his two older brothers until the day he died.

In 1948, the Akkerstraat in Eersel was renamed the Gebroeders Hoeksstraat, or Hoeks Brothers Street. Janus and Jan Hoeks are immortalised in one of the stained glass windows In the Maria Chapel on the Market in Eersel.

PHOTO

Driek Hoeks’ grave

(www.online-begraafplaatsen.nl)

PARTNERS

GE ZOUDT ER DE DOOD MEE OP DEN HALS HALEN

Schrijvers Arnoud-Jan Bijsterveld, i.s.m. Nationaal Monument Kamp Vught, Frank van Doorn en Jasper van der Schoot
Locatie
Hertheuvelsehoef 6, Eersel
Thema
Verzet

In de zomer van 1944 woonden de ongetrouwde broers Janus (60), Jan (58) en Driek Hoeks (54) met zijn drieën op de boerderij de Hertheuvelsehoef, op de grens van Eersel en Bergeijk. De boerderij was in eigendom van de abdij van Postel. Janus regelde het werk op de akkers en was de man van de handel. Jan deed het huishouden en Driek, de jongste, was de voerman. Na mei 1940 was het op hun afgelegen boerderij betrekkelijk goed leven: aan eten geen gebrek.

Tot het voorjaar van 1944. Op een avond krijgen de gebroeders Hoeks bezoek van een pater van de abdij van Postel. Hij komt een schuilplaats vragen voor zijn broer en voor een broer van een andere pater. Het gaat om twee jongemannen: de een heeft verzetsdaden gepleegd, de ander wil niet in Duitsland gaan werken. Hoewel de drie broers in eerste instantie aarzelen, geven ze toestemming. Ondanks de gevaren vinden ze dat de abdij en daarmee de jongemannen geholpen moeten worden.

De schuilplaats wordt ingericht in de stal. Maandenlang gaat het goed. De onderduikers koken hun eigen potje en laten zich geregeld buiten rond de boerderij zien. Piet van Woerkum, die betrokken is bij het plaatselijke verzet, zorgt voor de nodige voedselbonnen. De verloofde van een van de onderduikers komt verschillende keren op bezoek op de Hert­heuvelsehoef. De eerste keer haalt Jan Hoeks haar op bij de bushalte.

Op 6 juli 1944 wordt zij in Nijmegen gearresteerd door de Sicherheitsdienst, vermoedelijk omdat die op zoek is naar de verzetsman. Haar vader reist daarop onmiddellijk af naar Eersel en waarschuwt Piet van Woerkum. Die zorgt dat de onderduikers meteen naar een ander adres gaan. Tegen de broers Hoeks zegt Van Woerkum dat ook zij in gevaar zijn, maar dit wordt niet al te zwaar opgenomen. Bovendien kan de boerderij niet zomaar worden achtergelaten. Alle sporen van de onderduikers worden gewist. Een dag later, rond half één ’s middags, stopt een auto bij de boerderij. Een zestal gewapende Duitsers stapt uit, samen met de gearresteerde verloofde. Janus en Jan doen net hun middagdutje en Driek leest in de keuken de krant. Al snel zitten ze alle drie bij elkaar en op de vraag naar de onderduikers ontkennen ze elke betrokkenheid, ook als een foto van de onderduiker wordt getoond. Huilend bekent de verloofde dat deze boerderij wel de onderduikplaats is en wijst Jan aan als de persoon die haar van de bushalte heeft gehaald. De broers blijven ontkennen. Daarop wordt eerst Janus en later ook Jan in de voorkamer tot bloedens toe mishandeld. Doodsbleek en machteloos hoort Driek het aan. Alle broers houden hun mond en bekennen niets.

Na kort beraad sleuren de Duitsers Janus en Jan naar de auto, terwijl Driek met twee revolvers in bedwang wordtgehouden. Hij merkt droogjes op: ‘Ge zoudt er de dood mee op den hals halen.’ Eenzaam blijft hij achter op de boerderij. Die avond bezoeken hij en zijn zus Digna Sijmens-Hoeks Janus en Jan in de Marechausseekazerne, hun hoofden zijn bont en blauw. Ze zijn met knuppels mishandeld.

Tot twee keer toe geeft de dienstdoende wachtmeester, die de broers al vele jaren kent, hun de gelegenheid te ontsnappen. Maar ze willen niet uit angst voor represailles voor de familie.

Ook een omkooppoging met honderd vooroorlogse sigaren mag niet baten. Janus en Jan worden uiteindelijk naar Kamp Vught gebracht, waar de twee broers op 11 augustus 1944 om negen uur in de avond op de fusilladeplaats worden geëxecuteerd.

In november 1944 haalde de zus de spullen van haar broers op in Vught: een oude, versleten jas, een broek en een horloge. Driek bleef verslagen nog één jaar op de boerderij. Nog één keer zaaide Driek, maar oogsten deed hij niet meer. Als een gebroken man verliet hij de boerderij. In 1970 overleed Driek, 80 jaar oud. Tot aan zijn dood droeg hij een foto van zijn twee oudere broers dag en nacht bij zich.

In 1948 kreeg de Akkerstraat in Eersel een nieuwe naam: Gebroeders Hoeksstraat. In de Mariakapel op de Markt in Eersel zijn Janus en Jan Hoeks vereeuwigd in één van de gebrandschilderde ramen.

FOTO
Jan en Janus Hoeks

FOTO
Het graf van Driek Hoeks
www.online-begraafplaatsen.nl

SAMENWERKENDE PARTNERS