NAAMLOOS BEGRAVEN

Schrijver
Karin van Berkel en Tjeu Cornet
Locatie
Graf van de onbekende soldaat, Oude-Willibrorduskerk, Waalre
Thema
Inval mei 1940

De meesten van de duizenden Nederlandse soldaten die stierven in de Tweede Wereldoorlog, sneuvelden in het begin, bij de inval van de Duitsers. Ze hoefden daarvoor niet eens verwikkeld te zijn in een gevecht. Ook een van de eerste Brabantse slachtoffers bevond zich 10 mei 1940 op het verkeerde moment op de verkeerde plek.

Dick Johan van Toor uit Eindhoven is 22 jaar wanneer de oorlog uitbreekt en hij onder de wapenen wordt geroepen. Omdat hij medicijnen studeert, wordt hij verkenner bij de 5e Compagnie van de School Reserve Officieren Geneeskundige Troepen. De compagnie is gelegerd in de Hotel-kazerne te Utrecht.

 

Schrik

In de kazerne komt op 7 mei 1940 de opdracht binnen dat exact honderd man op weg moeten naar het militair hospitaal van Oud-Beijerland. Korporaal Dick van Toor gaat mee. Een aantal dagen verstrijkt voordat de compagnie op 10 mei inderdaad vertrekt. En hoe. Behalve een helm en uniform hebben de mannen nauwelijks iets van een uitrusting. Niemand heeft bijvoorbeeld een gasmasker en alleen de ­sergeant heeft een pistool. Zelfs de Rode Kruis-armbanden voldoen niet aan de internationale voorschriften. Dit gezelschap bereikt ’s ochtend om kwart over elf het Maasstation in Rotterdam. Alsof er niets aan de hand is. Want een paar uur eerder was dit station nog in handen van de Duitsers. Er wordt nog flink gevochten.

 

De jongens schrikken zich een ongeluk van wat zij aantreffen. Hen is niet verteld dat Rotterdam zo onder vuur ligt. Ongewapend als ze zijn proberen ze ongezien van het station weg te komen. Eerst kruipen ze onder wagons door, dan gaan ze voorzichtig het station uit om via het Haringvliet en de Nieuwe Haven de legerplaats aan het Oostplein te be­reiken. Maar de Nederlandse mariniers die het Haringvliet bewaken, hebben ter verdediging de bruggen een meter ­opgehaald. De hospikken moeten daarom één voor één een sprongetje maken. Dat trekt de aandacht van de Duitsers, die direct het vuur openen. Een aantal jongens raakt ­gewond. Ook Dick van Toor wordt getroffen. Een scherpschutter schiet hem vol in de buik. Zijn makkers weten hem nog uit het strijdgewoel te dragen. Maar niet veel later sterft Dick aan zijn verwondingen.

 

Geen troost

Gesneuveld op 10 mei 1940 is Dick van Toor een van de eerste ­Brabantse oorlogsslachtoffers. De verdere lotgevallen van zijn compagnie zullen hem nauwelijks tot troost zijn geweest. De sergeant moet werkelijk met zijn mannen leuren om hen ­onder te brengen op plekken waar zij nuttig werk zouden kunnen doen. Nergens in de stad blijkt er behoefte aan extra medische assistentie. Uiteindelijk zijn aan het eind van de dag de manschappen in kleine groepjes bij verschillende commando’s weggezet.

 

Al tijdens de oorlog nam een groep Brabanders het initiatief de Brabantse gesneuvelden in de Oude Willibrorduskerk te herdenken. Op 1 maart 1946 werd Dick van Toor hier naamloos herbegraven. De tekst op de steen luidt: ‘Het Brabants volk eert zijn gesneuvelde zonen die voor het ­vaderland vielen en van wie een hier rust tot de dag van de opstanding.’ Het kerkje in Waalre is nu het officiële ­Brabantse monument waar jaarlijks op 12 september een herdenking wordt gehouden.

FOTO – Dick van Toor in uniform

Bekijk nog meer verhalen in dit thema

SAMENWERKENDE PARTNERS

SOMEONE HAD TO BE FIRST

Authors
Karin van Berkel en Tjeu Cornet
Location
Tomb of the Unknown Soldier, Oude-Willibrordus Church, Waalre
Theme
Invasion, May 1940

Most of the thousands of Dutch soldiers who died during the Second World War did so at the beginning, when the Germans invaded. They were not even necessarily fighting when they were killed. That was the case for the first victim from Brabant too, who found himself in the wrong place at the wrong time on 10 May 1940.

Student

Dick Johan van Toor from Eindhoven was 22 years old when the war broke out and he was called up to serve. As he had been studying medicine, he became a scout in the 5th Company of the School Reserve Officers Medical Troops. The company was stationed in the Hojel barracks in Utrecht.


Scare

On 7 May 1940, orders arrived at the barracks that exactly one hundred men had to go to the military hospital at Oud-Beijerland. Corporal Dick van Toor was one of them. A number of days passed by before the company finally left on 10 May. And how. Aside from a helmet and a uniform, the men had virtually no equipment. No one had a gas mask for instance, and only the sergeant had a gun. Even the Red Cross armbands were not in accordance with international regulations. The company reached the Maas Station in Rotterdam at eleven fifteen in the morning, as if nothing was going on. But a few hours earlier, this station was still in German hands. There was still fierce fighting going on.

The boys were shocked at what they found. No one told them that Rotterdam had been under such attack. Unarmed, they tried to get away from the station without being seen. First they crept under wagons, then they carefully exited the station to get to the army camp at the Oostplein via the Haringvliet and the Nieuwe Haven. But the Dutch marines who were guarding the Haringvliet had raised the bridges by a metre as a defence mechanism. So the medics had to jump, one by one. That caught the attention of the Germans, who opened fire. A few boys were hurt. Including Dick van Toor. A sniper shot him right in the abdomen. His friends managed to get him out of the line of fire. But Dick died of his injuries soon afterwards.

No consolation

Killed on 10 May 1940, Dick van Toor was the first war victim from Brabant. The further adventures of his company would not have been a source of comfort. The sergeant almost had to beg to get his men doing useful work. It seemed that nowhere in the city was there a need for extra medical assistance. Finally, at the end of the day, the men were divided up in small groups and send to work with different commands.   

 

On 1 March 1946, Dick Johan van Toor was buried at the Oude Willibrordus Church in Waalre.
A little earlier, a group of people from Brabant had taken the initiative to commemorate the fallen of Brabant there, through a memorial to the unknown soldier. Instead of an unknown soldier being laid to rest there, the remains of Dick van Toor were. The little church in Waalre is now the official monument of Brabant, and a memorial service is held there every year on 12 September.

 

More stories by this theme

PARTNERS