GERONK IN DE NACHT

Schrijver
Laura Hondebrink
Locatie
Op de hoek van de Zuid Parallelweg en de Kardinaal van Enckevoirtstraat, Mierlo-Hout (gemeente Helmond)
Thema
Inval mei 1940

De Engelsen begonnen al snel na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog met het bombarderen van strategische doelen in Duitsland. Het geronk van vliegtuigen die vanuit Engeland op weg waren naar Duitsland was in Nederland vaak horen. Zo ook op de avond van 23 mei 1940 in Mierlo-Hout, twee weken na het begin van de oorlog in Nederland.

Een fatale nacht

De 58 jarige Alex Heldens staat op de desbetreffende avond uit zijn woonkamerraam te kijken. Heldens woont in Mierlo-Hout, op de hoek van de Kardinaal van Enckevoirtstraat en de Zuid Parallelweg. Zijn vrouw Frida Heldens en zijn zoon liggen op boven in het huis te slapen. De kans is groot dat Heldens rond middernacht beneden staat omdat hij wakker werd van het geronk van de vliegtuigen. Buiten op straat staan nog drie anderen mannen te kletsen, Sjef Spoormakers, Franks van de Kimmenade en Harrie Smits. De Britse vliegtuigen vliegen laag over het dorp.

Een van de vliegtuigen vliegt niet door maar blijft boven Mierlo-Hout rondcirkelen. De reden daarvoor is niet duidelijk, zou hij afkomen op de zaklampen waarmee de drie mannen de lucht in schenen? Of ziet hij de oude schilders wagen met de paarden-beugels verderop aan voor Duits luchtafweergeschut? Plots wordt er een lichtkogel afgevuurd, gevolgd door een grote knal. De bom slaat in waar de drie mannen staan te praten, en ze zijn op slag dood. Ook Alex Heldens, die bij het raam stond, overleeft het niet. Zijn vrouw en zoon die boven lagen hebben meer geluk, maar blijven zonder man en vader achter.

Maar waarom hier?

Het is niet duidelijk waarom het vliegtuig de bom op precies deze plek heeft laten vallen. Na de oorlog gaan er geruchten rond dat de bom bedoeld zou zijn voor een nazi uit hoge kringen: Arthur Seyss-Inquart. Deze werd aan het begin van de oorlog aangesteld als Rijkscommissaris van het bezette Nederland en zou tijdens zijn reis van Duitsland naar Nederland, in mei 1940, een stop hebben gemaakt bij de Duitse en nazi-gezinde Fritz Potzler. Deze woonde toevallig in een huis vlakbij dat van Alex Heldens. Het is dan ook niet gek dat het verhaal ontstond dat de bom voor Seyss-Inquart bedoeld was.

Voor de familie en vrienden van de burgerslachtoffers bleef het jarenlang onduidelijk waarom de bom precies op die straathoek in Mierlo-Hout gevallen was. Zo ook voor de kleinzoon van Alex Heldens, die naar zijn opa vernoemd werd. Na lange zoektochten in de Britse archieven werd een belangrijke ontdekking gedaan. Het vliegtuig waaruit de bom viel en de bemanning van het vliegtuig werden achterhaald. Het bleek een Brits vliegtuig dat werd bestuurd door de Canadees Wilfred John Lewis. Met deze informatie kon ook de opdracht voor de piloot achterhaald worden: het vernietigen of ontsporen van treinen zodat de spoorlijnen geblokkeerd werden. Kleinzoon Alex was niet verbaasd met de uitkomst van het onderzoek. Het huis van zijn opa lag aan het spoor, op nog geen 100 meter van de spoorwegovergang over de toenmalige Helmondseweg (nu Mierloseweg), een belangrijke doorgaande weg van Eindhoven naar Helmond. Dat het een Engelse en geen Duitse bom was die doel miste en daarmee het leven van zijn opa nam maakt het voor hem wel extra pijnlijk.

Aan de verschrikkelijke gebeurtenis op 23 mei herinnert het herdenkings- en bevrijdingsmonument Mierlo-Hout, waarop ook de namen van Alex Heldens en de drie andere omgekomen mannen te zien zijn.

Dit verhaal is gebaseerd op het onderzoek van Jeroen Koppes, Stichting Informatie Wereldoorlog Twee (STIWOT).

FOTO – het verwoeste huis