DE VLUCHT

Schrijver
Laurie Wolffs
Locatie
Breda
Thema
Inval mei 1940
Op 10 mei 1940 ging het luchtalarm af. Duitsland viel Nederland binnen. Terwijl de Duitsers hun grenzen verlegden naar het zuiden, rukten de Fransen op richting het noorden. Het was wachten op de confrontatie tussen deze twee Europese grootmachten, waarbij Breda in de vuurlinie dreigde te belanden.

Duitse bommenwerpers vliegen over Breda en men vreest dat de stad een waar slagveld zal worden. Op zondag 12 mei wordt dan ook de keuze gemaakt om de 50.000 inwoners van Breda te evacueren. Via twee verschillende wegen worden de inwoners te voet richting Antwerpen geleid. Piet Buurmans is dertien jaar wanneer hij met zijn familie aan de tocht begint. “Ik had nog in de Bosatlas gekeken waar Antwerpen lag. Ik schrok er echt van hoe ver dat was”. Met bepakte fietsen en onder dreiging van bommen en kogels, gaan duizenden te voet op weg richting het zuiden, in de hoop het geweld te ontvluchten.

Gré Machielse is negen jaar als zij over de weg loopt die haar naar een veilige plek moet brengen. “Mensen stonden langs de straten met drinken en sinaasappels en fruit om aan ons te geven onderweg, dat was heel fijn. En dat schieten op die vliegtuigen. Als ze misten, dan zag je van
die kleine zwarte wolkjes. Ik liep gewoon huppelend mijn ongeluk tegemoet”.

Na een paar dagen lopen arriveert Gré op 17 mei met haar familie in de meisjesschool van Sint-Niklaas, een plaatsje onder Antwerpen. Op het binnenplein zitten tal van mensen aardappels te schillen. De voorbereidingen voor een warm avondmaal zijn gestart.

Als er plots een hoop lawaai klinkt, kijkt Gré naar boven. Er vliegen drie Duitse vliegtuigen over. “Alles werd pikzwart en ik zag helemaal niks.” De vliegtuigen laten hun bommen
vallen en Gré wordt ernstig geraakt.
“Mijn linkerarm was er helemaal af en hing nog maar aan één pees vast. Van mijn rechterhand waren twee vingers weg. Met die hand hield ik mijn linkerarm vast en liep terug de school in op zoek naar mijn moeder. In de school lag het vol met doden en zwaargewonden, overal was bloed. Toen mijn moeder me zag begon ze verschrikkelijk te gillen, ze vond het zo erg. Ze kon me niet helpen.”

Gewonden worden opgevangen door het Rode Kruis in de buurt van Sint-Niklaas. Gré verblijft daar enige tijd en haar arm wordt geamputeerd. Wanneer ze met haar familie weer in Breda arriveert, valt haar iets op. Haar ouderlijk huis is onbeschadigd. Er is geen kogel afgeschoten en geen bom geland. Breda, de stad die men moest ontvluchten, is gespaard gebleven.

Of de burgemeester de keuze maakte om te evacueren of dat het bevel kwam van de Fransen, is onbekend. Gré Machielse en Piet Buurmans overleefden beiden de evacuatie maar in totaal kwamen 104 Bredanaren om. Dit pijnlijk stukje geschiedenis staat bekend als: De Vlucht.

 

FOTO
Oorlogsmonument De Vlucht (Afbeelding: Tomas Snels)

Bekijk nog meer verhalen in dit thema

SAMENWERKENDE PARTNERS

THE FLIGHT

Author
Laurie Wolffs
Location
Breda
Theme
Invasion May 1940

On 10 May 1940, the air raid siren went off. Whilst the Germans extended their borders to the south, the French advanced northwards. It was only a matter of time before these two European forces would collide and Breda was at risk of being right in the line of fire.

German bombers flew over Breda and people worried that the city would become the decor of a battlefield. On Sunday 12 May, it was decided that the 50,000 citizens of Breda had to be evacuated. The citizens were led towards Antwerp on foot via two different roads. Piet Buurmans was thirteen years old when he started the journey with his parents. ‘I looked in the atlas to see where Antwerp was. I was shocked to see how far it was’. With heavily packed bicycles and under the threat of bombs and bullets, thousands of people headed south in the hope of escaping the violence.

Gré Machielse was nine years old when she set out on the journey to a safe place. ‘People stood along the road and offered us drinks and oranges and other fruit for the journey, which was very kind. They were shooting at the planes. When they missed, you saw those little black clouds. I skipped towards my unlucky fate’.

After a few days of walking, Gré and her family arrived at the girls’ school in Sint-Niklaas, a town below Antwerp, on 17 May. People were peeling potatoes in the courtyard. The preparations for a warm supper were in full swing.

Suddenly there was a lot of noise and Gré looked up. Three German planes flew over. “Everything went pitch black and I couldn’t see a thing.” The planes dropped their bombs and Gré was seriously injured.

‘My left arm was blown off and dangled from one tendon. My right hand had lost two fingers. I used that hand to hold my right arm and went back into the school to find my mother. The school was full of dead and heavily injured people, there was blood everywhere. When my mother saw me, she began to scream, she was so shocked. She couldn’t help me.’

The injured people were nursed by the Red Cross near Sint-Niklaas. Gré stayed there for a while and her arm was amputated. When her family arrived in Breda again, she noticed something. The family home was undamaged. Not one bullet had been fired and no bombs had fallen. Breda, the city that had to be evacuated, had been spared.

It was not clear whether the mayor chose to evacuate the city or whether the order came from the French. Gré Machielse and Piet Buurmans both survived the evacuation, but a total of 104 Breda citizens died. This painful bit of history is known as De Vlucht (The Flight).

PHOTO

War monument De Vlucht  (Image: Tomas Snels)

More stories by this theme

PARTNERS