Mini-documentaires

In samenwerking met Omroep Brabant worden van alle verhalen mini-documentaires gemaakt. Op de locatie waar het verhaal zich afspeelde, worden -indien mogelijk- de ooggetuigen gevraagd hun verhaal te vertellen. Dit wordt aangevuld met oud beeldmateriaal. Wanneer niemand uit eerste hand het verhaal kan vertellen worden ambassadeurs voor de camera gevraagd; mensen die vanuit directe betrokkenheid en/of inhoudelijke expertise het verhaal goed kunnen vertellen.

DE SCHOENEN VAN HUNTER

 

 

Lees meer

ÉÉN DAG VERLOF

In augustus 1939 was het de Nederlandse regering duidelijk: oorlog met Duitsland was een reëel gevaar. Op 28 augustus kondigde zij de Algemene Mobilisatie af: 280.000 dienstplichtige mannen werden opgeroepen voor het leger. Die mobilisatie duurde uiteindelijk negen maanden. Al die mannen waren vanaf die tijd van huis. Ze konden slechts sporadisch met verlof. Ook Jan Segers uit Alphen.

Lees meer

BIJ VEGHEL GAAT HET MIS

De Peel-Raamstelling loopt van Grave tot Weert; een defensieve lijn van rivieren, kanalen en kazematten die Noord-Brabant van Limburg scheidt. Het gebied rondom Odiliapeel wordt verdedigd door jongens uit Hegelsom, Horst, Deurne en America. Vanaf augustus 1939 zijn ze onder de wapenen. Toon Geurts en zijn schoolvriend Hendrik Beelen zijn onder hen.

Lees meer

ER BLIJFT NOG GENOEG OVER VOOR DE WEINIGE TIJD DAT IK ZAL LEVEN

Op 6 september 1944, de dag na Dolle Dinsdag, trokken gewapende SS’ers vanuit ’s-Hertogenbosch door de Langstraat op weg naar het front bij Antwerpen. Ze ontstaken in razernij toen ze overal vlaggen zagen wapperen. In Waalwijk sommeerde de commandant burge­meester Moonen daar onmiddellijk iets aan te doen. Maar toen begonnen de problemen pas.

Lees meer

WIJ DACHTEN: DIE IS VANAVOND THUIS

Toen Duitsland op 10 mei 1940 Nederland binnenviel, hadden 276 marechaussees in Brabant een belangrijke taak. De opdracht was om zo snel mogelijk naar de Moerdijk te komen, zodat ze via Den Haag naar Engeland konden vertrekken. Maar de Moerdijkbruggen waren op 10 mei al ingenomen. Via West-Brabant probeerden daarom honderden marechaussees richting de kust te komen, om vandaaruit Engeland te bereiken. Bij die grote beweging raakten onverhoeds ook veel burgers betrokken. De vader van Riet Overbeeke, bijvoorbeeld.

Lees meer

DE DROLLEN VAN DE HOND

Niet overal was er sprake van grof oorlogsgeweld. Vaak konden de kinderen onbezorgd spelen. Voor hen was de oorlog een groot avontuur, iedere dag was er wel iets te beleven.

Lees meer

GEGIJZELD IN BOSSEN VOL MUNITIE

Voor Ed Post (81) ligt een luchtfoto van Kaatsheuvel op tafel. Met zijn vinger wijst hij aan waar hij is opgegroeid. Hij legt uit dat hij als kind wel eens speelde in de bossen bij Kaatsheuvel. In de Tweede Wereldoorlog was een gedeelte echter een opslagplaats voor munitie, van kogels tot bommen. 5 september 1944 was een dag waarop de geallieerden Brabant leken te gaan bevrijden.

Lees meer

ALS DE VLUCHT UIT EGYPTE

Begin november 1944 kwam de geallieerde opmars tot stilstand bij het Hollands Diep en de Bergsche Maas. Vanaf dat moment was het Land van Heusden en Altena frontgebied, met alle ellende van dien. Vrijwel meteen werden de boerderijen aan de rivier ontruimd, het begin van een lange reeks evacuaties.

Lees meer

VERLOSKUNDE ACHTER TRALIES

Alle leven begint klein. Met een cel die zich deelt. Uit die splitsing ontstaan nieuwe cellen, die zich telkens weer delen. Zo groeit leven, wist de Joodse Annie Troostwijk-Samuel [27]. Nog maar zes weken, beloofde de kalender, dan was de zwangere vrouw uitgeteld. Maar razzia’s teisterden haar woonplaats Arnhem. In oktober 1943 vluchtte Annie met haar man Abraham [24] naar Amsterdam. Hun eenjarige dochter Greetje lieten ze achter op een onderduikadres.

Lees meer

JULLIE ZIJN VRIJ!

In juni 1944 landden geallieerde troepen op de Normandische kust. In rap tempo bevrijdden zij Parijs. Daarna volgden Brussel en Antwerpen. Op 11 september bereikten de Engelsen de Nederlandse grens bij Valkenswaard. In de nabij gelegen dorpen werd iedereen flink nerveus. Zoals in Borkel en Schaft waar de postbode zich haastte het goede nieuws rond te bazuinen.

Lees meer

 

WAT GEEN KIND VERWACHT MET SINTERKLAAS

Philips werd opgericht in het centrum van Eindhoven en groeide begin jaren 30 uit tot een van de grootste bedrijven van Nederland. De Tweede Wereldoorlog brak uit in Nederland en Philips kreeg de opdracht om radioapparatuur te produceren voor de Duitsers. Dit zorgde ervoor dat het bedrijf een doelwit werd voor de ge­allieerden. Eindhovense kinderen zetten op zaterdag 5 december 1942 voor het slapen gaan hun schoen. De ochtend daarna stegen er in Engeland zo’n 100 bommenwerpers op met maar een doel: Philips uit­schakelen.

Lees meer

 

NOODWONING VILLA V-1

Begin 1945 is Brabant al grotendeels bevrijd maar nog niet veilig. Over heel Brabant vliegen er nog geregeld V-1 vliegtuigbommen van bezet gebied naar strategische doelen van de geallieerden, zoals de haven van Antwerpen. V-1’s haalden echter lang niet altijd hun doel.

Lees meer

IN DE LENTE KOMT HIJ THUIS

Al voor de oorlog gingen verhalen rond over Winando. De man, die eigenlijk Henk van Heusen heette, had naar eigen zeggen vele gaven, onder andere om de toekomst te voorspellen. Voor de illusionist waren onzekere tijden gouden tijden. Oorlog rukte gezinnen en geliefden uit elkaar. Achtergebleven familieleden konden niet anders dan wachten en klampten zich aan elk sprankje hoop vast.

Lees meer

HET JONGETJE NAAST HET GRAF

“Ik werd altijd vergeleken met die andere Hans”, aldus Hans van Alphen (1946) uit Uden. Zijn moeder Riek zoekt tijdens de bloedige bevrijding van Brabant met haar vier zoons (5, 8, 13 en 14 jaar) haar toevlucht in Heusden. Pa Wim, in dienst bij de politie, blijft achter in Eindhoven. Riek arriveert 26 september 1944 in Heusden, bij haar zus Dora. Eindhoven is dan al bevrijd, maar terugkeren naar huis is onmogelijk vanwege de gevechten in Brabant.

Lees meer

MARIA BESCHERMT HAAR KINDEREN

West-Brabant was strategisch van belang voor het Duitse leger, en dus ook voor de geallieerde troepenmacht. Vanaf vrijdagmiddag 6 oktober 1944 rukten drie Canadese bataljons op bij Woensdrecht, dwars door het dorpje Hoogerheide. Duitse soldaten zaten daar al klaar in schuttersputjes en tussen de korenvelden. Er brak een strijd uit die dagen zou duren. Ondertussen zaten veel dorpelingen, ook in het buurtschap Zandfort, als ratten in de val.

Lees meer

DE DAG DAT MARIA NIET KEEK

Het spookte in Asten in de nacht van woensdag 20 op donderdag 21 september 1944. Engels granaatvuur. In en rond de kerk was het een ravage. Donderdags werd Asten geëvacueerd. En ‘s avonds het kerkdorp Ommel, het populaire Mariaoord. ‘Das ganze Heiligtum geht kaputt,’ hadden de Duitsers gezegd. Veel Ommelnaren zochten een goed heenkomen, maar ook velen bleven thuis. Want oorlog? Ach, oorlog…

Lees meer

 

IK BEN HEEL VER WEG

“Ik ben heel ver weg, maar mijn hart is thuis. Bij mijn vrouwtje, dat alleen is. De herinnering aan het sprookje van toen is al wat nu mijn deel is. Maar de dag, dat ik weer bij jou zal zijn, is nu reeds in mijn gedachten. Want mijn vast geloof in jou en de trouw, geeft kracht te blijven wachten”. – Cees Meeuwis

Lees meer

 

EEN VERRADERLIJKE MOORD

Erwin Michael Joseph – roepnaam Michael – was Joods. Enig kind (1925) van Kurt Joseph en Elli Glogau uit Berlijn. In de vroege jaren ‘30 pleegde zijn vader zelfmoord. Een paar jaar later begon in Duitsland de Jodenvervolging. Elli en Michael zochten een goed heenkomen in Amsterdam. Alsof het noodlot te ontlopen viel.

Lees meer

OP DE TREIN NAAR EEN BETER LEVEN

Nederlanders die vochten in het Duitse leger: naar schatting waren dat er tijdens de Tweede Wereldoorlog in totaal 22.000. Deze Nederlandse mannen meldden zich vrijwillig voor de Duitse Waffen-SS. De Waffen-SS vocht onder meer aan het Oostfront: ongeveer 6.000 Nederlanders overleefden dat niet.

Lees meer

DE DUBBELE BUITENSPELVAL

Het moet op 2 mei 1940 muisstil zijn geweest in de kleedkamer van PAZO. Waarschijnlijk keken ook de voetbalvrienden Koos en Alfred naar de grond. Zeldzaam, zo’n nederlaag: met 0-8 van het Tilburgse SET – oftewel Strijd En Triomfeert – verliezen. Nog wel op hun eigen Oisterwijkse terrein! Snelle revanche liet op zich wachten. Acht dagen na het kleedkamertafereel brak de oorlog uit. Niet binnen maar buiten de lijnen van de Nederlandse voetbalvelden.

Lees meer

DE SLIJTERIJ EN DE STEP

Het Oost-Brabantse Mill was voor het Duitse leger strategisch gelegen. Rond 10 mei 1940 waren het dorp en de naaste omgeving dan ook het decor van hevige gevechten. Duitse soldaten kregen de opdracht bij Mill de Peel-Raamstelling te doorbreken. Daarvoor gebruikten ze onder meer een gepantserde trein en een troepentrein. Vlakbij Mill ontspoorde de pantsertrein vanwege een door het Nederlandse leger aangebrachte versperring. De gevechten die volgden duurden twee dagen en gingen de geschiedenis in als de Slag bij Mill. Die heeft grote gevolgen voor het gezin van Willy Sweens.

Lees meer

EEN ENGELTJE OP DE SCHOUDER

In september 1944 begonnen de geallieerden aan de grootste luchtlandingsoperatie uit de geschiedenis om Europa verder van de Duitse bezetting te bevrijden; Market Garden. Vanuit België zou een grondoffensief gestart worden vanuit Engeland een luchtoffensief. De geallieerde soldaten hadden als doel om een aantal belangrijke bruggen in Nederland te veroveren, waarna ze door zouden kunnen stoten naar het IJsselmeer en daarna naar het Duitse Ruhrgebied. Op 17 september startte de operatie en landden er duizenden geallieerde parachutisten tussen Eindhoven en Arnhem en ten zuidoosten van Nijmegen. Via de Corridor rukten Britse soldaten vanuit België op richting Grave. In de buurt van Reek woonde in 1944 de vijftienjarige seminarist Wim Boeijen. Reek was een strategische plaats in het militaire plan van de geallieerden en vormde een belangrijke oeververbinding over de Maas bij Grave richting Nijmegen.

Lees meer