Dilemma Doolhof in Bergen op Zoom officieel geopend
Brabant Remembers maakt impact Tweede Wereldoorlog tastbaar en invoelbaar met interactieve kunstinstallatie
BERGEN OP ZOOM, 14 juni 2019 – In Bergen op Zoom is gisteren het Dilemma Doolhof officieel geopend. Deze interactieve kunstinstallatie stelt bezoekers voor ingrijpende keuzes in conflictsituaties uit het verleden en het heden. Tijdens een wandeling door het Dilemma Doolhof wordt de impact van de Tweede Wereldoorlog tastbaar en invoelbaar gemaakt, en overgedragen aan jongere generaties. Het Dilemma Doolhof is een concept van Mothership en één van de iconische projecten uit het programma van Brabant Remembers in opmars naar de viering van 75 jaar bevrijding van Nederland in 2020. De officiële opening vond plaats in bijzijn van de Canadese ambassadeur Sabine Nölke, Commissaris van de Koning Provincie Noord-Brabant Wim van de Donk, burgemeester Bergen op Zoom Frank Petter, voorzitter Stichting Crossroads Brabant ’40-’45 Ton Rombouts en programma-directeur Brabant Remembers Femke Klein. Het doolhof blijft tenminste één jaar op deze locatie staan en is vanaf vandaag vrij toegankelijk van 8.30 uur tot zonsondergang, en in de zomer tot 21.00 uur.
Levensbepalende keuzes
Het Dilemma Doolhof draait om ervaringen die levens voorgoed hebben veranderd en heeft als doel mensen van nu te raken met de keerpunten van toen. De verhaallijnen in het Dilemma Doolhof, geschreven door theatermaker en scriptschrijver Patrick Feijen, zijn geïnspireerd op keuzes uit persoonlijke Brabantse oorlogsverhalen van Brabant Remembers.
Het Doolhof
Het Dilemma Doolhof bestaat uit witte kruizen die refereren aan het ‘veld van eer’ waar gevallen militairen uit de Tweede Wereldoorlog begraven liggen. De keuze die bezoekers op elk kruispunt in het doolhof maken, bepaalt het vervolg van het verhaal en daarmee de weg door het doolhof. Het sobere ontwerp, vrij van beelden en andere prikkels, maakt een bezoek aan het Dilemma Doolhof extra intens. De verhaallijnen worden ten gehore gebracht en zijn zowel in het Nederlands als in het Engels te beleven.
Officiële opening van het Dilemma Doolhof
Slag om de Schelde
Het doolhof ligt tussen het Canadese en Britse ereveld in. Hier liggen honderden militairen begraven, die omkwamen bij de Slag om de Schelde in het najaar van 1944. Deze slag was een van de zwaarste operaties uit de Tweede Wereldoorlog en essentieel voor de bevrijding van Noord-Brabant en Nederland.
“Het Dilemma Doolhof is een dynamische manier om de hechte vriendschap tussen Nederland en Canada en onze gedeelde overwinningen te eren”, aldus de Canadese ambassadeur Sabine Nölke. “Deze prachtige interactieve installatie laat ons nadenken over de levensveranderende keuzes waarmee we geconfronteerd werden in tijden van oorlog.”
Tijdens de opening stond Commissaris van de Koning, Wim van de Donk stil bij vrijheid. “Dit jaar herdenken en vieren wij onze vrijheid. Vrijheid die nu zo vanzelfsprekend lijkt, maar die constant verdedigd moet worden. Brabant Remembers brengt dat met een indringend programma onder de aandacht.”
Intensieve samenwerking
Het Dilemma Doolhof is onderdeel van een Brabantbreed programma en de (inter)nationale campagne Brabant Remembers. De kunstinstallatie is ontwikkeld door Mothership in samenwerking met v-fonds, Brouhaha, Heijmans, Provincie Noord-Brabant, gemeente Bergen op Zoom en Stichting Crossroads ’40-’45.
Bezoekadres
Ruytershoveweg ; 4622 RJ Bergen Op Zoom (navigatie instellen op Canadese Begraafplaats Bergen op Zoom)
Het Dilemma Doolhof
Op de foto staan van links naar rechts:
Wim van de Donk (Commissaris van de Koning van de provincie Noord-Brabant), Sabine Nölke (ambassadeur Canada), burgemeester Frank Petter (Bergen op Zoom), Ton Rombouts (voorzitter Stichting Crossroads Brabant ’40-’45) en Henri Swinkels (gedeputeerde Leefbaarheid en Cultuur).
Achtergrondinformatie erevelden Bergen op Zoom
- De erevelden in Bergen op Zoom zijn aangelegd aan het einde van de jaren 1940. Waar nu de Britse Oorlogsbegraafplaats ligt, begroeven de Duisters al tijdens de oorlog op deze plek omgekomen geallieerde vliegers. Brabant lag op de aanvlieg- en retourroute van raids richting Duitsland. Veel van de vliegers en andere bemanningsleden die omkwamen, werden in Bergen op Zoom begraven. Ook lagen hier Duitse soldaten begraven. Na de oorlog zijn deze graven overgebracht naar het Duitse Ereveld in IJsselstein (33.000 graven). De begraafplaats werd uitgebreid met andere omgekomen geallieerde militairen, die tot die tijd in veldgraven of kleine verzamelbegraafplaatsen een rustplaats hadden gevonden;
- Naast het Britse Ereveld, dat officieel Common Wealth War Cemetery heet, werd westelijk daarvan in de nabijheid een Canadees ereveld aangelegd. Op deze begraafplaats vonden vooral soldaten hun laatste rustplaats die om het leven waren gekomen tijdens de Slag om de Schelde;
- De begraafplaatsen zijn eigendom van het Nederlandse Ministerie van Defensie en de ondergrond werd destijds door de gemeente Bergen op Zoom beschikbaar gesteld. Het onderhoud aan de begraafplaatsen is in handen van The Common Wealth War Graves Commission. Deze organisatie is verantwoordelijk voor het onderhoud aan alle Gemenebest begraafplaatsen in de wereld. Daarmee is de GWGC het grootste hoveniersbedrijf ter wereld;
- Op de Britse Begraafplaats liggen 1234 soldaten begraven. Veel van hen is, zoals eerder vermeld, luchtmachtpersoneel. Maar ook veel Brits marinepersoneel werd hier begraven. Deze mensen kwamen om het leven bij de landingen op de Walcherense kust, tijdens het Scheldeoffensief eind 1944. Niet alle soldaten die hier begraven liggen hebben de Britser nationaliteit. Ook onder meer Tsjechen, Polen, Australiërs, Nieuw-Zeelanders en bijna 50 Canadezen liggen hier begraven;
- Op het Canadese Ereveld liggen 1119 soldaten. 969 daarvan hebben de Canadese nationaliteit;
- Soms wordt in Nederland nog een veldgraf gevonden van een soldaat. Dit gebeurde enkele jaren gelden ook in de buurt van Kapelsche Veer. De soldaat die hier werd gevonden kon worden geïdentificeerd als soldaat Laubenstein. In het bijzijn van familie werd hij met militaire eer herbegraven op de Canadese Begraafplaats in Bergen op Zoom;
- Sinds 2014 vindt op de Canadese Begraafplaats jaarlijks The Memorial Day of Canada in The Netherlands plaats;
Noot voor de redactie, niet ter publicatie
Meer over het innovatieve en culturele programma van Brabant Remembers vind je op BrabantRemembers.com.
Neem bij vragen over dit bericht, voor meer informatie over Brabant Remembers of high res beeldmateriaal van het Dilemma Doolhof contact op met Kim van Vlerken via 06 – 15 12 28 07 of Tamara Ernst via 06 – 24 36 09 29. Of mail kimvanvlerken@visitbrabant.com of tamaraernst@visitbrabant.com.
Voor vragen over Mothership kun je contact opnemen met Kirsten van Wijk via kirsten@misspublicity.nl of 010 2140593.
Over Brabant Remembers
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn levens voor altijd ingrijpend veranderd. Brabant Remembers vertelt deze bijzondere, inspirerende, persoonlijke verhalen: groot of klein, over mobilisatie, verzet, collaboratie of bevrijding. Verhalen waarin een levensbepalende keuze centraal staat. Vijfenzeventig verhalen, voor ieder jaar dat we in vrijheid leven één. Samen geven ze een goed beeld van de impact van de Tweede Wereldoorlog op de samenleving.
Over Mothership
Sinds haar start in 2005 heeft Mothership meer dan 500 projecten geïnitieerd in binnen- en buitenland met als doel kunst naar de mensen te brengen. Ook al brengen de projecten het bedrijf tot ver buiten de landsgrenzen zit Rotterdam verankerd in het DNA van Mothership. Mothership ontwikkelt concepten en legt voor opdrachtgevers een visie neer om met kunst een boodschap inzichtelijk te maken. Dat dat heel goed werkt heeft Mothership onder andere laten zien door de Markthal in Rotterdam een monumentaal karakter mee te geven door de toepassing van het kunstwerk op het plafond. Naast het samenwerken met vele kunstenaars werkt Mothership verschillende projecten ook zelf uit en doet dat in samenwerking met Studio Jeroen Everaert, tevens oprichter en mede eigenaar van Mothership.