DE DROLLEN VAN DE HOND

Locatie
In de kolenruimtes van de kerk, naast het huis van de familie Biemans, in Bergeijk

Schrijver
Marlon van den Bergh

Niet overal was er sprake van grof oorlogsgeweld. Vaak konden de kinderen onbezorgd spelen. Voor hen was de oorlog een groot avontuur, iedere dag was er wel iets te beleven.
Zo woonde naast de kerk in Bergeijk de familie Biemans met zeven kinderen. Het leven gaat daar z’n gangetje. Moeder Lien zorgt iedere dag voor het eten en doet het huishouden. Tegen de avond doet zij de was. Vader Johan senior werkt als tuinman bij de paters, waar hij ook de verwarming onderhoudt. Iedere avond zorgt hij dat de verwarming in de ovenruimte van de kerk brandt. Hij neemt dan de was van moeder mee, om in die ruimte te drogen. Iedere morgen, nog voor zonsopgang, haalt vader de droge was weer op.

De oudste zoon, de tienjarige Johan Biemans, is erg oplettend en vindt de oorlogsgebeurtenissen ontzettend interessant. Zo merkt hij dat wanneer alle kinderen op bed liggen, zijn ouders en de buren stiekem naar Radio Oranje luisteren vanuit een radio die verstopt is in het kippenhok. Zijn vader doet hier erg geheimzinnig over en als Johan op zoek is naar antwoorden op zijn vragen, komt er dikwijls hetzelfde antwoord. “Dat neem ik mee in mijn graf” zegt vader dan. Hierdoor krijgt Johan het idee dat er meer gaande is.

Als de avond valt, is het voor vader weer tijd om de verwarming te gaan stoken. De schone was staat klaar om meegenomen te worden. Wat stemmen ze dat toch goed op elkaar af, denkt Johan. De was van het hele gezin is echter vandaag zo zwaar dat moeder aan Johan vraagt om een handje te helpen. Johan loopt samen met zijn vader door de donkerte over het kerkhof naar de verwarmingsruimte achter de kerk. Ze openen de deur, gaan naar binnen en zetten de zware wasmand op de grond. Als het licht aan gaat ziet Johan tot zijn verbazing op de berg kolengruis een paar grote drollen liggen.

‘Hoe kan dat toch? Wie doet toch zoiets? En dan hier in de kerk’, vraagt Johan verward. Zijn vader antwoordt: ‘Dat doet de hond van de koster.’ Dat kan niet, denkt Johan. Hij kent alle honden uit Bergeijk en de koster heeft er geen. Nog voordat Johan verder kan vragen naar de herkomst van die verdwaalde drollen pakt zijn vader een schep en gooit ze samen met wat kolengruis de verwarmingsketel in. Wat is er hier toch allemaal aan de hand, denkt Johan.

Een lange tijd later ontdekt Johan dat de was en de ver­warming in de ovenruimte met voorbedachten rade waren opgezet door vader en moeder. Vader ging namelijk niet zomaar naar de kerk om de verwarming te stoken, vader was bij de ondergrondse en had er onderduikers verborgen. De was, die moeder iedere avond expres voor hem klaarzette, was een dekmantel voor de onderduikers. Kwam vader de volgende ochtend niet terug om de was op te halen, dan wisten de onderduikers dat het niet veilig was en er mogelijk een razzia dreigde.

Pas na de oorlog durft Johan aan zijn vader te vragen waarom die drollen daar lagen. Zijn vader vertelt hem dat hij iets moest verzinnen om verborgen te houden dat ze eigenlijk van de onderduikers waren. “Het waren wel een paar stommeriken, want waarom hebben die zelf niet even wat gruis over de drollen geschept, dan had niemand er ooit iets zien liggen.” zegt vader.

De geheimzinnigheid van zijn vader heeft Johan altijd gehouden, zelfs nog vele jaren na de oorlog. Vanaf 1989 ging Johan zelf op pad met zijn recorder in Bergeijk om van alle inwoners de persoonlijke oorlogsverhalen op te halen. Ook ontrafelde hij vele mysteries rondom de vliegtuigcrashes in de omgeving Bergeijk vanuit diezelfde oorlogstijd. Met zijn 85-jarige leeftijd is hij nu nog steeds druk bezig met de oorlogsgebeurtenissen van toen.

 

 

https://youtu.be/i5fQAcmy1TM

FOTO
De familie Biemans in 1944, vlak na de bevrijding. Johan draagt het donkere broekpak.
(Afbeelding: privébezit Johan Biemans, 1944)

Bekijk nog meer verhalen in dit thema

THE DOG HIS DROPPINGS

Location
In the coal chambers at the church, next to the Biemans family home in Bergeijk

Author
Marlon van den Bergh

The brutal violence of war didn’t touch everything. Often the children were able to play without a care. For them, the war was a great adventure, every day there was something to do.
Next to the church in Bergeijk, for example, was where the Biemans family lived with their seven children. Life simply went on. Mother Lien took care of the food every day and managed the housework. In the evening she did the laundry. Father Johan senior worked as a gardener for the priests, where he also maintained the heating. Every evening he made sure that the heating in the church’s boiler room was on. He then took his wife’s laundry with him to dry in the room. Every morning, before sunrise, father picked up the dry laundry.

The eldest son, the ten year old Johan Biemans, was very attentive, he thought everything about the war was terribly interesting. He noticed that when all the children were lying in bed, his parents and neighbours would secretly listen to Radio Orange from a radio hidden in the henhouse. His father was very secretive about it, and when Johan went looking for answers to his questions, he often got the same answer. “I’ll take that with me to my grave” said his father. That gave Johan the idea that much more was going on.

When evening fell, it was time for father to start to work on the heating again. The clean laundry was ready to be taken along. Johan thought there was a lot of coordination between them about that laundry. But the whole family’s laundry was so heavy that day that mother asked Johan to lend a hand. Together with his father, Johan walked through the darkness across the cemetery to the boiler room behind the church. They opened the door, went inside and put the heavy laundry basket on the floor. When the light came on, Johan saw to his surprise a few large piles of faeces lying on the mountain of coal dust.

‘How’s that possible? Who would do such a thing? And in the church?’ Johan asked confusedly. His father replied, ‘It was the sexton’s dog.’ That’s not possible, thought Johan. He knew all the dogs in Bergeijk and the sexton didn’t have one. But before Johan could ask any more questions about the origin of these stray droppings, his father took a shovel and threw them into the boiler along with some coal dust. ‘What’s going on here?’ thought Johan.

It was much later that Johan discovered the laundry and the heating in the boiler room were a set up by his father and mother. Father did not just go to church to turn on the heat, he was with the underground and had people there in hiding. His mother purposely prepared laundry for him every evening as a cover for the people in hiding. If father didn’t come back the next morning to collect the laundry, the people in hiding knew that it wasn’t safe and that there was a risk of raids.

 

It was only after the war that Johan dared to ask his father why the piles of faeces were lying there. His father told him that he had to come up with something to hide the fact that they were actually from the people in hiding. ‘It was a couple of idiots, they should’ve just scooped some grit over it themselves, then no one would ever have seen anything lying there,’ said his father

Johan always kept his father’s secret, even many years after the war. Starting in 1989, Johan himself set off with his recorder in Bergeijk to collect the personal war stories from all the residents. He also unraveled many mysteries surrounding the plane crashes in the Bergeijk area during the war. At the age of 85, he is still busy studying what happened back then

PHOTO

The Biemans family in 1944, just after liberation. Johan is wearing the dark suit.
Image: private collection of Johan Biemans, 1944)

More stories by this theme

PARTNERS