EEN FATALE BESPREKING

Locatie
Sint Anthonis, de hoek waar de Lepelstraat overgaat in de Kolonel Silvertoplaan
Landschapsobject
Monument
Schrijver
Elias van der Plicht
September 1944: geallieerde troepen trekken Zuid-Nederland binnen. In Limburg en Noord-Brabant worden de eerste gemeenten bevrijd. De bezetter geeft zich echter niet zonder slag of stoot over. Tussen Boxmeer en Weert formeren de Duitsers een solide verdedigings­linie. Met aan de ene kant de Maas en aan de andere kant de moerassen van de Peel, is dit gebied niet eenvoudig door de Britten en Amerikanen in te nemen.

Turbulente dagen

Een week na D-Day is David Silvertop het Kanaal overge­stoken. De 32-jarige Britse overste van het 3e bataljon Royal Tank Regiment heeft op het Europese vasteland aardig wat ervaring opgedaan als hij begin september een sleutelrol speelt bij de bevrijding van Antwerpen, waarna hij de opdracht krijgt om in Nederland de Britse troepen te ontzetten die na het mislukte luchtlandingsoffensief Operatie Market Garden ingesloten zijn geraakt.

Op zaterdag 23 en zondag 24 september bereiken Britse patrouilles Sint Anthonis. De inwoners van het brinkdorp denken bevrijd te zijn, maar de blijdschap is van korte duur: de daaropvolgende maandagochtend wordt Sint Anthonis gedomineerd door Duitse militairen. Het is typerend voor deze turbulente dagen. Groepjes soldaten van beide kampen trekken van plaats naar plaats, komen elkaar tegen en lopen elkaar even zo vaak mis, waardoor ze soms pal naast elkaar zijn gelegerd zonder dat van elkaar te weten.

Die maandag, 25 september, arriveert Silvertops 3e bataljon Royal Tank Regiment in Sint Anthonis. De Duitsers maken zich haastig uit de voeten. Silvertop en zijn mannen besluiten te wachten op versterking van de Britse 159e brigade. Even buiten het dorp stuiten verkenningstroepen van deze hoofdmacht, die vanaf Gemert komen, op een vijftal Duitse pantserwagens. Over en weer wordt geschoten, waarna de vijf voertuigen proberen weg te komen.

 

Wrong place, wrong time

Achtervolgd door de Britten rijden drie van de wagens op volle snelheid richting Sint Anthonis. De dorpskern zit vol Engelsen, zodat er niets anders opzit dan de straten door te scheuren en al schietende een poging te ondernemen om te ontkomen.

Juist op dat moment staat David Silvertop op een kruising in het dorp. Overleg op topniveau: brigade-generaal Harvey heeft zijn majoor Thompson en bataljonscommandanten Orr en Silvertop bijeen geroepen voor een strategische bespreking. Waarom ze juist op die onbeschutte plaats bijeen­komen, zal wel altijd een raadsel blijven. Het is onrustig. Her en der wordt geschoten. De drie voortjakkerende Duitse gevechtswagens merken de militairen daardoor pas op het laatste moment op. De achterste rijdt de Breestraat in, ramt een huis en komt tot stilstand.

Een inwoner uit Sint Anthonis ziet hoe de vier mannen over stafkaarten gebogen staan. ‘Plotseling hoorde ik schieten en zag de Duitse pantserwagen vanuit de Lepelstraat komen. Een Duitse militair met groene camouflagejas schoot als een razende met een mitrailleur vanuit de gevechtswagen.’ Harvey komt er vanaf met wat schrammen, Thompson krijgt een kogel in een long maar overleeft, Orr wordt zwaar gewond afgevoerd en zal later die dag in een hospitaal sterven – hij weet nog uit te brengen dat het een dwaas idee was om daar midden op die kruising te overleggen. Silvertop is eveneens getroffen. Hij is op slag dood. Een klassiek voorbeeld van wrong place, wrong time.

Iets verderop schakelen de Britten de twee resterende Duitse pantservoertuigen uit. Het gebeuren maakt de ge­allieerden in Sint Anthonis nerveus. Wanneer korte tijd later een aantal Britse tanks het dorp binnenrijdt, worden ze bijna door eigen eenheden onder vuur genomen.

Twee Duitse krijgsgevangenen krijgen opgedragen een graf voor officier Silvertop te graven op de begraafplaats naast de kerk aan de Brink. Postuum benoemen de Britten hem tot kolonel. De straat waarin hij overleed, krijgt zijn naam. En in 1995, vijftig jaar na de bevrijding van Sint Anthonis, wordt een monument onthuld op de plek waar Silvertop zijn strijd voor een vrij Nederland met de dood moest bekopen.

 

FOTO
David Silvertop

Bekijk nog meer verhalen in dit thema

SAMENWERKENDE PARTNERS

A FATAL APPOINTMENT

Location
Sint Anthonis, the corner where the Lepelstraat turns into the Kolonel Silvertoplaan

Author
Elias van der Plicht

September 1944: the allied troops arrived in the south of the Netherlands. The first communities in Limburg and North Brabant had been liberated. However the occupiers did not surrender without a struggle. German soldiers formed a solid line of defence between Boxmeer and Weert. With the River Maas on one side and the marshes of the Peel on the other, this was not easy terrain for the British and the Americans to control.

Turbulent days

One week after D-Day David Silvertop crossed the English Channel. The 32 year old British commanding officer of the 3rd battalion of the Royal Tank Regiment already had plenty of experience in mainland Europe by playing a key role in the liberation of Antwerp. He then received the order to relieve the British troops in the Netherlands after the failed airborne landing offensive Operation Market Garden had been abandoned.

On Saturday 23 and Sunday 24 September the British patrols reached Sint Anthonis. The residents of this country village thought they had been liberated, but that hope was short-lived: by Monday morning the village was dominated by German military. That happened a lot in those turbulent days. Groups of soldiers from both sides marched from one place to another, meeting each other but sometimes missing each other, and sometimes they were billeted close to each other without any of them knowing.

On that Monday, 25 September, Silvertop’s 3e battalion of the Royal Tank Regiment arrived in Sint Anthonis. The Germans quickly made themselves scarce. Silvertop and his men decided to wait for reinforcements from the British 159th brigade. Just outside the village reconnaissance troops from this main unit discovered five German tanks coming from Gemert. Shots were fired in both directions after which the five tanks tried to retreat.

Wrong place, wrong time

Three of the armoured vehicles drove at full speed towards Sint Anthonis followed by the British. The village centre was full of the English so there was no option other than to speed through the streets while shooting and trying to escape.

Precisely at that moment David Silvertop was standing at a crossroads in the village. There was a top level consultation: Brigadier General Harvey had summoned Major Thompson and battalion commanders Orr and Silvertop to discuss strategy. Why they came together at this unprotected place  remains a mystery. The situation was tense and there was sporadic shooting. The three German tanks only noticed the soldiers at the last moment. The one at the back drove into the Breestraat, rammed a house and came to a standstill.

One of the Sint Anthonis residents saw how the four men were leaning over their maps. ‘Suddenly I heard shooting and saw the German tank come out of the Lepelstraat. A German soldier wearing a green camouflage jacket shot with his machine gun like a madman from the tank. Harvey escaped with a few scratches, Thompson received a bullet in his lung but survived, Orr was severely wounded and died later that day in hospital – he was able to say that it had been a stupid idea to discuss this in the middle of a crossroads. Silvertop was also hit and was killed on the spot. A classic example of wrong place, wrong time.

A bit further on the British captured the two remaining German armoured vehicles. What had happened made the allies in Sint Anthonis nervous. When a short time later a number of British tanks entered the village, they were almost shot at by their own units.

Epilogue

Two German prisoners of war were instructed to dig a grave for officer Silvertop at the graveyard next to the church on the Brink. The British posthumously promoted him to Colonel. The street in which he died was named after him. And in 1995, fifty years after the liberation of Sint Anthonis a monument was unveiled on the spot where Silvertop paid for a liberated Netherlands with his own life.

PHOTO
David Silvertop

More stories by this theme

PARTNERS